بررسی آرای انتقادی به نظریه«پایان تاریخ»فرانسیس فوکویاما

Authors: not saved
Abstract:

بررسی آرای انتقادی به نظریه«پایان تاریخ»فرانسیس فوکویاما امین مهاجر شیخی[1]- امیر دبیری مهر[2] چکیده: همزمان با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه شرق، ایدئولوژی جدیدی بایست شکل می‌گرفت. از این‌رو «فرانسیس فوکویاما» دانشمند آمریکایی ژاپنی‌تبار با گرفتن مفهوم تاریخ از هگل، سال 1989 مقاله‌ای تحت عنوان «پایان تاریخ» در نشریه «نشنال اینترست»[3] به چاپ رساند و پایان قرن بیستم را پایان تاریخ نام نهاد و اعلام کرد که با پیروزی لیبرال دموکراسی بر رقبای ایدئولوژیک خود، بشریت به آخرین شکل حکومت بشری و پایان تاریخ رسیده است. در این مقاله پس از معرفی نظریه «پایان تاریخ»، مهم‌ترین آرای انتقادی به روش تبیینی- توصیفی و با تأکید بر منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی مورد بررسی قرارگرفته و در پایان به این نتیجه دست ‌یافته که برخلاف نظر فوکویاما، لیبرال دموکراسی پایان تاریخ نیست، بلکه اگر فرضاً بپذیریم که در حال حاضر، لیبرال دموکراسی بهترین شیوه حکومت‌داری است، این امر لزوماً به معنی پایان تاریخ و آخرین شیوه حکومت‌داری بشری دانستن آن نمی‌باشد زیرا احتمالاً با توجه به پیشرفت جوامع انسانی و توسعه اندیشه ورزی، بشر درآینده به اشکال بهتری از حکومت‌داری که با فطرت انسان و عدالت سازگارتر باشد دست خواهد یافت. شاید علت طرح این نظریه سرمستی ناشی از فروپاشی کمونیسم و خطای محاسباتی فوکویاما در نادیده گرفتن سایر ایدئولوژی‌ها به ‌ویژه سوسیال دموکراسی به ‌عنوان رقیب قدرتمند لیبرال دموکراسی و نوع نگاه ماتریالیستی او به انسان است. نکته بسیار مهمی که فوکویاما آن را نادیده گرفته این است که «دموکراسی را می‌توان در بستر غیر از لیبرالیسم نیز به دست آورد.» واژگان کلیدی: فرانسیس فوکویاما، نظریه پایان تاریخ، لیبرال دموکراسی، سرمایه‌داری، رژیم‌های اقتدارگرا [1]- دانش آموخته کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیستان و بلوچستان، ایران  [email protected] [2]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی, واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیستان و بلوچستان، ایران  [email protected]   [3]-"The End of History? The National Interest, Summer 1989.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگرش انتقادی به آرای سبک‌شناسان دربارة سبک ارانی

دو کتاب سبک­شناسی شعر شمیسا و غلامرضایی از شناخته­‌شده‌ترین منابعی هستند که با نگاه دوره­ای (تاریخی/ جغرافیایی) سبک­های شعر فارسی را دسته­بندی کرده­اند. این دو اثر سالیان متمادی است که باوجود برخی اشکالات عمده، منبع تدریس و مرجع پژوهش‌اند. عدم نگرش انتقادی و تخصصی به این دو اثر باعث شده که بارها با تغییرات کمی تجدیدچاپ شوند. این پژوهش بر آن است با تکیه بر روش کتاب‌خانه­ای و مراجعه به متون اصیل ...

full text

ارزیابی آرای انتقادی ژیلیو نسبت به مشروعیت تفسیر اجتهادی

یکی از مباحث دیرین و مهم اندیشه‌وران قرآنی مسلمان، بحث روش‌های تفسیری است. از دیدگاه آنان، اصلی‌ترین روش‌های تفسیری سه روش «قرآن به قرآن»، «روایی» و «عقلی» است. «تفسیر اجتهادی» نیز ترکیبی از این سه روش اصلی است. خاورپژوهان معاصر نیز به بحث روش‌های تفسیری توجه ویژه‌ای داشته‌اند. ژیلیو از جمله همین خاورپژوهان، ضمن تألیف آثار متنوعی در حوزة قرآن، به صورت ویژه به بحث مشرو...

full text

آرای عبدالرزاق لاهیجی در باب حکمت خداوند: بررسی انتقادی

هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقادانۀ دیدگاه حکیم لاهیجی در باب حکمت خداوند است. بنا به نظر ایشان، حکمت خداوند به‌معنای هدفداری او خواهد بود؛ یعنی، خداوند حکیم، خداوندی است که همواره اهدافی بر افعالش مترتب هستند. اما این اهداف، متوجه مخلوقاتند، زیرا با تحقق هدف، نیازی از صاحب هدف رفع می‌شود، درحالی‌که خداوند بی‌نیاز مطلق است. لاهیجی بر این مدعای خود، دو استدلال نیز اقامه می‌کند؛ یکی مبتنی بر حس...

full text

بازخوانی آرای انتقادی و بحران‌های فراروی دموکراسی

هرچند اعتبار و منزلت دموکراسی در دنیای معاصر چنان گسترده شده است که بسیاری وجود آن را مسلم و بدیهی می‌انگارند، نظریة دموکراسی و موازینش با انتقادات چالشی روبه‌رو بوده است. منشأ غالب رویکرد انتقادی به دموکراسی را باید در عصر یونان باستان جست‌وجو کرد. درواقع، از همان سرآغاز باستان ماهیت دموکراسی، معضلات و بحران‌هایی را فراروی خود داشته است که دموکراسی‌های عصر ما نیز کم‌و‌بیش با آن‌ها در جدال‌اند....

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 35

pages  1- 25

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023